وصيت شيخ حسنعلي نخودكي به فرزندش

در مورد اين عالم بزرگوار، حكايات فراوان و توصيه‏ها و نامه‏هاى زيادى به ما رسيده كه شمع راه مشتاقان طى طريق هدايت است؛ اما در اين جا به وصيت‏نامه اين مرد بزرگ مى‏پردازيم تا ببينيم كه اين عارف و عالم بزرگ، پس از 80 و چند سال عمر بابركت، به فرزند بزرگوارش، چه توصيه‏هايى كرده است.

«و لقد وصّيناالذين اوتواالكتاب من قبلكم و ايّاكم ان اتقواالله...؛ هر آينه سفارش كرديم به پيامبران پيش از شما و به شما نيز كه از خدا بپرهيزيد و تقوا پيشه سازيد.»

نيست جز تقوا در اين ره توشه‏اى                               نان و حلوا را بنه در گوشه‏اى

با تقوا به همه چيز مي‌توان رسيد. اگر در اين راه - طى طريق - به سوى خداوند، تقوا نباشد، رياضت و مجاهدت را هرگز اثرى نيست؛ جز زيان، اثرى ندارد و نتيجه‏اى جز دورى از درگاه خدا نخواهد داشت. اگر آدمى يك چهله(چهل روز) به رياضت بپردازد، اما يك نماز صبح از او قضا شود، نتيجه آن اربعين بر باد رفته است. در تمام عمرم، تنها يك روز نماز صبحم قضا شد. پسر بچه‏اى داشتم؛ شب آن روز از دست رفت. سحرگاه به من گفتند كه اين رنج فقدان را به علت فوت نماز صبح، مستحق شده‏اى؛ اينك اگر شبى، تهجد و شب‏ زنده‏دارى‏ام ترك گردد، صبح آن، انتظار بلايى را مى‏كشم.

اگر آدمى يك چهله(چهل روز) به رياضت بپردازد، اما يك نماز صبح از او قضا شود، نتيجه آن اربعين بر باد رفته است. در تمام عمرم، تنها يك روز نماز صبحم قضا شد. پسر بچه‏اى داشتم؛ شب آن روز از دست رفت. سحرگاه به من گفتند كه اين رنج فقدان را به علت فوت نماز صبح، مستحق شده‏اى؛ اينك اگر شبى، تهجد و شب‏ زنده‏دارى‏ام ترك گردد، صبح آن، انتظار بلايى را مى‏كشم.

انجام امور مكروه، موجب پايين آمدن مقام بنده خدا مى‏شود و به عكس، انجام مستحبات، مرتبه او را ترقى مى‏بخشد. بدان كه اگر در راه سير و سلوك، به جايى رسيده‏ام، به بركت بيدارى شب و مراقبت در امور مستحب و ترك مكروهات بوده است؛ ولى اصل و روح همه اعمال، خدمت به سادات و فرزندان ارجمند رسول خدا صلى‏ الله ‏عليه ‏و آله بوده است.

اكنون پسرم! تو را به اين چيزها وصيت و سفارش مى‏كنم:

1. آن كه نمازهاى يوميه و واجب خويش را در اول وقت به جاى آورى.

2. در انجام حوايج مردم، هر قدر مى‏توانى، تلاش كن و هرگز فكر نكن كه فلان كار بزرگ از من ساخته نيست؛ زيرا اگر بنده خدا در راه حق قدمى بردارد، خداوند نيز او را يارى مى‏كند.

فرزند آية‏الله نخودكى گفت: پدر جان! بعضى اوقات، رفع حاجت ديگران، موجب رسوايى آدم مى‏گردد. آية‏الله نخودكى گفت: چه بهتر كه آبروى انسان، در راه خدا بر زمين ريخته شود.

انجام امور مكروه، موجب پايين آمدن مقام بنده خدا مى‏شود و به عكس، انجام مستحبات، مرتبه او را ترقى مى‏بخشد. بدان كه اگر در راه سير و سلوك، به جايى رسيده‏ام، به بركت بيدارى شب و مراقبت در امور مستحب و ترك مكروهات بوده است؛ ولى اصل و روح همه اعمال، خدمت به سادات و فرزندان ارجمند رسول خدا صلى‏ الله ‏عليه ‏و آله بوده است.

3. سادات را بسيار گرامى و محترم شمار و هر چه دارى، در راه ايشان صرف و خرج كن و از فقر و درويشى در اين كار، پروا ننما؛ اگر تهيدست گشتى، ديگر تو را وظيفه‏اى نيست.

4. از تهجد و نماز شب، غفلت ننما و تقوا و پرهيز را پيشه خود بنما.

5. به آن مقدار تحصيل كن تا از قيد تقليد رها شوى.

ماخذ: مقدادى اصفهانى، نشان از بی ‏نشان‏ها، ج 1.