جاء رجل الي الحسن عليهالسّلام يستشيره
في تزويج ابنته، فقال: زوجها من رجل تقيّ فانّه ان
احبّها اکرمها و ان ابغضها لم يظلمها.
مردي خدمت حضرت امام حسن عليهالسّلام
رسيد تا درباره تزويج دخترش مشورت کند، حضرت فرمود: به
مرد باتقوا او را شوهر بده زيرا اگر او را دوست بدارد،
احسان و اکرامش ميکند و اگر دوستش نداشته باشد، به او
ظلم نخواهد کرد.
(مکارم الاخلاق، ص 222)
مسأله: مرد حق ندارد زن خود را
به خدمت خانه مجبور کند.
(رساله عمليّه، احکام عقد دائم)
حقّ زن بر مرد
رسول گرامي اسلام صلّيالله عليه وآله
فرمود:
حقّ المراة علي زوجها ان يسدّ جوعتها،
و يستر عورتها، و لا يقبح لها وجهاً. 1
حقّ زن بر شوهر اين است که او را گرسنه
نگذارد، و بدنش را بپوشاند، و هيچگاه با او بد رفتاري
نکند.
اظهار محبّت نسبت به همسر
پيامبر مکرّم اسلام صلّيالله عليه وآله
فرمود:
قول الرّجل للمراة انّي احبّک لا يذهب من
قلبها ابداً. 2
شوهري که به همسرش بگويد دوستت دارم، اين
سخن هميشه در دل زن خواهد ماند.
يک دستور اخلاقي در روز جمعه
حضرت عليعليهالسّلام فرمود:
اطرفوا اهاليکم في کلّ جمعة بشيء من الفا
کهة کي يفرحوا بالجمعة. 3
براي اهل و عيال خود در هر روز جمعه
مقداري ميوه تازه ببريد تا از روز جمعه خشنود شوند.
سفارش نسبت به خانواده
پيامبر بزرگوار اسلام صلّيالله عليه
وآله ميفرمايد:
خيرکم خيرکم لا هله، و انا خيرکم لا هلي.
4
برترين شما کسي است که نسبت به اهل خود
نيکوتر باشد، و من از همه شما نسبت به اهل خودم بهترم.
مرد جهنّمي
پيامبر گرامي اسلام صلّيالله عليه وآله
فرمود:
من اضرّ بامراة تفتدي نفسها لم يرضالله
له بعقوبة دون النّار. 5
هر مردي که همسرش را آزار دهد تا مهرش را
ببخشد و جانش را آزاد کند، خداوند به کمتر از جهنّم
براي او راضي نخواهد شد.
غيرت بيجا
عليعليهالسّلام فرمود:
ايّاک و التّغاير في غير موضع الغيرة
فانّ ذلک يدعو الصّحية منهنّ الي السّقم. 7
بپرهيزد از غيرت بيجا (سختگيرهاي
نامعقول و احياناً متّهم کردن همسر)، زيرا اين کار زن
پاکدامن را به آلودگي گرايش ميدهد.
همسر خود را نزنيد
نبي مکّرم اسلام صلّيالله عليه وآله
ميفرمايد:
من ضرب امراة بغير حقّ فانا خصمه يوم
القيامة. لا تضربوا نسائکم، فمن ضربها بغير حقّ فقد
عصي الله و رسوله. 7
هر کس عيال خود را بدون هيچ حقّي بزند من
در روز قيامت دشمن اويم. نزنيد زنهاي خود را، که هر کس
بيحقّ آنها را بزند از فرمان خدا و رسول سرپيچي کرده
است.
عذاب دست دادن نامحرم
امام صادق عليهالسّلام فرمود:
من صافح امراة تحرم عليه فقد باء بسخط من
الله عزّ و جلّ. 8
هر که با زن نامحرم دست دهد خشم خداي عزّ
و جل را براي خود فراهم آورده است.
مرد صبور
پيامبر گرامي اسلام صلّيالله عليه وآله
فرمود:
من صبر علي خلق امراة سيّئة الخلق و
احتسب في ذلک الاجر اعطاهالله ثواب الشّاکرين. 9
هر مردي که اخلاق بد همسر خود را به خاطر
پاداش آن تحمّل کند، خداوند پاداش شاکران را بدو عطا
کند.
نيکي به خانواده عمر را زياد ميکند
امام صادق عليهالسّلام فرمود:
من حسن برّه باهله زادالله في عمره. 10
هر کس به خانواده خود نيکي کند خداوند
عمر او را زياد ميکند.
بهترين مردان
فاطمه زهرا سلامالله عليها فرمود:
خيار کم الينکم منا کبة و اکرمهم
لنسائهم. 11
بهترين افراد شما نرم خوترين شمايند، و
آنها کساني هستند که بيشتر به زنانشان احترام
ميگذارند.
زنان، صاحبان بيشترين خوبي
امام صادق عليهالسّلام فرمود:
اکثرا الخير في النّساء.12
بيشترين خير در زنان است.
مردي که در حقّ خانواده خود کوتاهي کند
رسول اکرم صلّيالله عليه وآله فرمود:
ملعون ملعون من ضيّع من يعول.13
ملعون است، ملعون است کسي که درباره
افراد تحت نظر خود کوتاهي کند.
مرد نبايد بر خانواده خود سخت بگيرد
امام رضا عليهالسّلام فرمود:
ينبغي للرّجال ان يوسّع علي عياله لئلّا
يتمنّوا
موته. 14
سزاوار است براي مرد که بر زن و فرزند
خود توسعه دهد (سخت نگيرد) تا مر گ او را از خدا
نخواهند.
حديث ديگر
رسول خدا صلّيالله عليه وآله ميفرمايد:
ليس منّا من وسع عليه ثمّ قتر علي
عياله.15
کسي که خداوند به او وسعت زندگي داده ولي
او به خانواده خويش سخت ميگيرد با ما بستگي روحاني و
معنوي ندارد.
سه خصلتي که مرد در خانه به آنها نياز
دارد
امام صادق عليهالسّلام فرمود:
انّ المرء يحتاج في منزله و عياله الي
ثلاث خلال يتکلفها و ان لم يکن في طبعه ذلک: معاشرة
جميلة، وسعة بتقدير، و غيرة بتحصّن. 16
هر مردي در منزل خود نسبت به عيال و
خانوادهاش به سه خصلت احتياج دارد: معاشرت خوب، وسعت
در زندگي، و غيرت بر حفاظت آنها.
سلام دادن به اهل خانه
حضرت رسول اکرم صلّيالله عليه وآله
فرمود:
سلّم علي اهل بيتک يکثر خير بيتک. 17
بر اهل خانهات سلام بگو تا برکت و خير
خانهات زياد گردد.
مردي که لقمه در دهان همسرش بگذارد
پيامبر گرامي اسلام صلّيالله عليه و آله
فرموده است:
و انّ الرّجل ليوجر في رفع اللقمة الي فم
امرأته. 18
مرد اگر لقمه به دهان همسر خويش گذارد
براي او ثواب دارد.
ثواب خدمت به همسر
رسول خدا صلّيالله عليه وآله به علي
عليهالسّلام فرمود:
خدمة العيال کفّارة للکبائر و تطفي غضب
الرّبّ و مهور حور العين و تزيد في الحسنات و
الدّرجات.19
خدمتگزار همسر بودن گناهان بزرگ را
ميپوشاند و غضب خدا را خاموش ميکند و مهريه حورالعين
است و بر حسنات و نيکي ميافزايد و درجات را بالا
ميبرد.
زن را به خاطر زيبايي و مال نگيريد
حضرت رسول اکرم صلّيالله عليه وآله
ميفرمايد:
لا تنکح المراة لجما لها فلعل جما لها
يرديها و لا لما لها فلعلّ ما لها يطغيها و انکح
المراة لدينها.20
زن را براي زيباييش به همسري مگيريد،
زيرا ممکن است جمال و زيبايي زن باعث پستي و سقوط
اخلاقيش شود. همچنين به انگيزه مالش با او ازدواج
نکنيد، زيرا مال ميتواند مايه طغيان او گردد، بلکه به
سرمايه دينش متوجّه باشيد و با زن با ايمان ازدواج
کنيد.
پانوشتها:
1- بحارالانوار، ج103، ص 254.
2- وسائل الشّيعه، ج14، ص 10.
3- بحارالانوار، ج101، ص73.
4- وسائل الشّيعه، ج14، ص 122.
5- همان مأخذ، ص 6
6- همان مأخذ، ص175.
7- ارشاد القلوب، ص 291.
8- وسائل الشّيعه، ج14، ص142
9- همان مأخذ، ص 124.
10- وسال الشّيعه، ج1، ص39.
11- فاطمه الزّهراء، ص 267.
12- وسائل الشّيعه، ج14، ص11.
13- همان مأخذ، ص 122.
14- جامعالسّعادات، ص 706.
15- مستدرک، ج2، ص643.
16- بحارالانوار، ج78، ص236.
17- اثناعشريّه، باب اوّل، فصل چهارم.
18- جامع السّعادات، ج2، ص139.
19- همان مأخذ، ج2، ص143.
20- محجّة البضاء، ج37، ص85.
منبع:کتاب حقوق متقابل زن و شوهر
- نويسنده:حاج يداللّه بهتاش